Με τον Νόμο 4307/2014, γνωστός και ως «Νόμος Δένδια», προβλέπεται η διαγραφή-μερικώς- οφειλών επιχειρηματικής πίστης επιχειρήσεων, ακόμα και ατομικών, προς πιστωτικά ιδρύματα μέσα από μία έκτακτη διαδικασία ρύθμισης υποχρεώσεων εμπόρων.
Πρόκειται για μία διαδικασία όχι ιδιαίτερα διαδεδομένη που, ομολογουμένως, δεν έχει μέχρι στιγμής τύχει ιδιαίτερης επιτυχίας για διάφορους λόγους. Ωστόσο, με δεδομένο ότι έχει συγκεκριμένη διάρκεια ισχύος, καθώς η εφαρμογή της ανωτέρω διαδικασίας του συγκεκριμένου Νόμου λήγει την 31η Μαρτίου 2016, είναι σκόπιμο να αποτυπωθούν συνοπτικά και με εύληπτο, στο μέτρο του δυνατού, τρόπο οι κυριότερες προϋποθέσεις για την ένταξη μίας επιχείρησης στο ως άνω πλαίσιο με αναφορά στα ουσιωδέστερα σημεία ενός νομοθετήματος ιδιαιτέρως τεχνικού.
1. Ποιοι είναι οι επιλέξιμοι οφειλέτες για την ένταξη στον ν. 4307/2014;
Επιλέξιμοι οφειλέτες για την ένταξη στον ν. 4307/2014 είναι κάθε είδους επαγγελματίας ή επιχείρηση, είτε ατομική είτε νομικό πρόσωπο κάθε είδους (π.χ. Ανώνυμη Εταιρεία, Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης, Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία, Ομόρρυθμη Εταιρεία, Ετερόρρυθμη Εταιρεία κ.α.) η οποία είναι ενεργή.
2. Ποια κριτήρια πρέπει να συντρέχουν για τις ανωτέρω επιχειρήσεις;
Οι ανωτέρω επιχειρήσεις προκειμένου να υπαχθούν στον ν. 4307/2014 θα πρέπει, μεταξύ άλλων:
α. να είχαν κύκλο εργασιών έως 2.000.000 ευρώ κατά την χρήση που έληξε στις 31.12.2013 και
β. οι οφειλές τους προς την Τράπεζα από επαγγελματικά δάνεια στις 30.6.2014 να ήταν:
i. σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών ή διαζευκτικά
ii. ρυθμισμένες ή διαζευκτικά
iii. ναι μεν ενήμερες, αλλά τυχόν οφειλή τους προς τις Φορολογικές Αρχές ή τα Ασφαλιστικά Ταμεία (Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης) να ήταν ληξιπρόθεσμη ή ενήμερη λόγω ρύθμισης,
γ. Να μην έχουν υποβάλλει αίτηση υπαγωγής στον Πτωχευτικό Κώδικα ή τον ν. 3869/2010 («Νόμος Κατσέλη») ή να έχουν νομοτύπως παραιτηθεί από αυτές.
δ. να μην έχουν λυθεί, ούτε παύσει τις εργασίες τους.
ε. να μην έχουν καταδικαστεί οι ίδιοι οι επαγγελματίες ή οι φορείς της επιχείρησης και στην περίπτωση των νομικών προσώπων οι πρόεδροι, οι διευθύνοντες σύμβουλοι, οι διαχειριστές, οι εταίροι και κάθε πρόσωπο εντεταλμένο είτε από το νόμο είτε από ιδιωτική βούληση είτε από δικαστική απόφαση στη διαχείριση αυτών με οριστική απόφαση για φοροδιαφυγή κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 17, 18 και 19 του ν. 2523/1997 (Α` 179) ή για λαθρεμπορία ή για απάτη σε βάρος του Δημοσίου ή ΦΚΑ.
3. Ποιες οφειλές υπάγονται στον ν. 4307/2014;
Στον ανωτέρω Νόμο υπάγονται οφειλές αποκλειστικά Επιχειρηματικής Πίστης και όχι οφειλές προερχόμενες από Στεγαστική ή Καταναλωτική Πίστη, ακόμα και αν οφειλέτες αυτών είναι έμποροι.
4. Με βάση ποια παράμετρο καθορίζεται το ποσό διαγραφής;
Το ποσό διαγραφής καθορίζεται, μεταξύ άλλων, από την «καθαρή περιουσιακή θέση» του επιλέξιμου οφειλέτη, δηλαδή, εν ολίγοις, την σχέση μεταξύ του συνολικού ενεργητικού με το συνολικό παθητικό της περιουσίας του.
5. Ποιο είναι το ποσό διαγραφής;
Oι διαγραφές ανά χρηματοδοτικό φορέα αφορούν μία ή περισσότερες επιχειρηματικές πιστώσεις του χρηματοδοτικού φορέα προς τον οφειλέτη και οι διαγραφές αυτού του χρηματοδοτικού φορέα προς τον επιλέξιμο οφειλέτη δεν υπερβαίνουν αθροιστικά το ποσό των 500.000 ευρώ και ισούνται τουλάχιστον προς:
i. το 50% των συνολικών απαιτήσεων του χρηματοδοτικού φορέα κατά του οφειλέτη, όπως αποτυπώνονται στα Βιβλία του φορέα την ημερομηνία έγκρισης από το χρηματοδοτικό φορέα της διαγραφής ή, εφόσον είναι μικρότερο,
ii. το ποσό που απαιτείται έτσι ώστε μετά την διαγραφή το υπόλοιπο της απαίτησης του χρηματοδοτικού φορέα κατά του οφειλέτη να μην υπερβαίνει το 75% της καθαρής περιουσιακής θέσης του οφειλέτη και των συνοφειλετών του σύμφωνα με τη βεβαίωση της παραγράφου 2 του άρθρου 2 ν. 4307/2014 (λαμβανομένης υπόψη ως προς τον υπολογισμό της καθαρής θέσης και της διαγραφείσας απαίτησης του χρηματοδοτικού φορέα), και
περιλαμβάνουν τον περιορισμό των απαιτήσεων του χρηματοδοτικού φορέα κατά των συνοφειλετών στο ίδιο ύψος με την απαίτηση του κατά του οφειλέτη, ενώ οι υφιστάμενες ασφάλειες διατηρούνται για την εξασφάλιση της απαίτησης του κατά του οφειλέτη όπως αυτή διαμορφώνεται μετά την διαγραφή.
6. Υπάρχουν και παρεπόμενες ωφέλειες για την επιχείρηση που εντάσσεται στον Νόμο 4307/2014;
Πέρα από την επιδιωκόμενη διαγραφή μέρους της οφειλής και την εν γένει επίτευξη ευνοϊκών όρων, η εντασσόμενη στην Νόμο 4307/2014 επιχείρηση μπορεί να τύχει επιπροσθέτως διαγραφής κατά ποσοστό 20% των προσαυξήσεων, τόκων και προστίμων εκπρόθεσμης καταβολής των οφειλών της προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης.
7. Πώς εκκινεί ο εξωδικαστικός τρόπος ένταξης στην διαδικασία του ν. 4307/2014;
Με το άρθρο 61, το οποίο προβλέπει τον εξωδικαστικό τρόπο επίλυσης της διαφοράς, ορίζεται ότι «1. Για την παροχή επιλέξιμης διαγραφής από χρηματοδοτικό φορέα απαιτείται η υποβολή αίτησης ρύθμισης των υποχρεώσεων του και Βεβαίωση με το περιεχόμενο που προσδιορίζεται στην παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου. 2. Η Βεβαίωση που υποβάλλεται σύμφωνα με την παράγραφο 1: α. βεβαιώνει τη συνδρομή των προϋποθέσεων που τον καθιστούν επιλέξιμο οφειλέτη, β. αποτυπώνει τα περιουσιακά στοιχεία και τις υποχρεώσεις που απαιτούνται για τον προσδιορισμό της καθαρής περιουσιακής θέσης, γ. προσδιορίζει την τρέχουσα αξία των περιουσιακών στοιχείων. Ως αξία των δηλουμένων ακινήτων λαμβάνεται κατ’ ελάχιστον σε κάθε περίπτωση η αντικειμενική αξία ή οποιαδήποτε άλλη αξία που τίθεται σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες φορολογικές διατάξεις, όπως αυτή που λαμβάνεται υπ’ όψιν για τον υπολογισμό του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ν. 4223/2013), δ. περιλαμβάνει πλήρη στοιχεία κάθε επιχείρησης με έναρξη λειτουργίας μεταγενέστερη της 1ης Ιανουαρίου 2010, την οποία ασκεί συγγενής πρώτου βαθμού ή σύζυγος του οφειλέτη (επί νομικών προσώπων ελέγχεται η σχέση με τον ομόρρυθμο εταίρο ή τον ελέγχοντα εταίρο, μεριδιούχο ή μέτοχο, κατά περίπτωση) ή ομόρρυθμος εταίρος ή ελέγχων εταίρος, ελέγχων μεριδιούχος ή ελέγχων μέτοχος ή συγγενής πρώτου βαθμού ή σύζυγος των παραπάνω προσώπων, καθώς και πλήρη στοιχεία ακινήτων που τυχόν μεταβιβάστηκαν από τον οφειλέτη ή τους συνοφειλέτες από την 1η Ιανουαρίου 2010 και εφεξής, ε. περιέχει άδεια για κοινοποίηση των δεδομένων του -περιλαμβανομένων στη βεβαίωση όσο και άλλων δεδομένων του στην κατοχή του χρηματοδοτικού φορέα- στη Φορολογική Διοίκηση και τα ασφαλιστικά ταμεία, και στ. υπογράφεται από τον οφειλέτη και κάθε τυχόν συνοφειλέτη»
Περαιτέρω, απαιτείται, εφόσον υπάρχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές στη Φορολογική Διοίκηση ή και στους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, να έχει γίνει υπαγωγή των οφειλών αυτών σε πρόγραμμα εξυπηρέτησης τους, είτε κατά τα αναφερόμενα στα άρθρα 51 και 54 του ν. 4305/2014 (Α` 237), όπως εκάστοτε ισχύουν, είτε κατά τις κείμενες διατάξεις, το οποίο τηρείται.
8. Είναι υποχρεωτική η διαγραφή για τα πιστωτικά ιδρύματα;
Η διαγραφή για τα πιστωτικά ιδρύματα δεν είναι υποχρεωτική κατά το στάδιο της εξωδικαστικής προσπάθειας, ωστόσο στην πράξη παρατηρείται ότι η προσήκουσα εκτίμηση της αίτησης και των παραμέτρων που την στοιχειοθετούν, λαμβάνοντας υπόψη κριτήρια όπως η καθαρή περιουσιακή της θέση, η βιωσιμότητά της και το προτεινόμενο σχέδιο αποπληρωμής, σε συνδυασμό με τα κίνητρα που παρέχονται από τον Νόμο προς τα πιστωτικά ιδρύματα, μπορούν να οδηγήσουν σε λύσης ρύθμισης με σημαντική ελάφρυνση.
Περαιτέρω, σε περίπτωση που στην υπαγωγή στον Νόμο 4307/2014 συναινούν πιστωτές που εκπροσωπούν ποσοστό 50,1% τουλάχιστον του συνόλου των χρεών, στο οποίο περιλαμβάνεται ποσοστό 50,1% τουλάχιστον του συνόλου των χρεών των πιστωτών που έχουν εμπράγματη ασφάλεια, ειδικό προνόμιο ή άλλη εξασφαλιστική συμφωνία, η σχετική συναίνεση δεσμεύει και τους υπόλοιπους πιστωτές.
