ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΒΙΝΤΕΟΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ

Γράφει η Ζωή Γιαννοπούλου

11/07/2019

Το νομοθετικό πλαίσιο για την εγκατάσταση και την χρήση συστημάτων βιντεοεπιτήρησης σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους αποφασίζεται πλέον κυρίως από το άρθρο 1/2011 ΑΠΔΠΧ και τον νόμο 2472/1997. Η πρώτη ερώτηση που θα απαντηθεί είναι τί ακριβώς ορίζεται ως σύστημα βιντεοεπιτήρησης.

Με αυτήν την ονομασία περιγράφονται τα συστήματα που είναι μόνιμα εγκατεστημένα σε ένα χώρο, λειτουργούν συνεχώς ή σε τακτά χρονικά διαστήματα και έχουν τη δυνατότητα λήψης εικόνας ή/και ήχου από τον χώρο αυτό (πρβ. και υπ’ αρ. 2/2010 Γνωμοδότηση της Αρχής, σκέψη 8). Η μετάδοση της εικόνας μπορεί να γίνεται με απευθείας σύνδεση της κάμερας στην οθόνη προβολής μέσω εσωτερικού δικτύου ή μέσω διαδικτύου. Αξίζει να σημειωθεί ότι εφόσον ένα σύστημα βιντεοεπιτήρησης λαμβάνει εικόνα από πρόσωπα, τότε συντελείται επεξεργασία προσωπικών δεδομένων. Ακόμα και η απλή λήψη εικόνας, χωρίς καταγραφή, συνιστά επίσης επεξεργασία προσωπικών δεδομένων.

Προτού προχωρήσουμε στα σημεία στα οποία επιτρέπεται να εγκαθηστώνται κάμερες ασφαλείας, θα πρέπει να απαντηθεί το εξής ερώτημα: πότε επιτρέπεται να εγκαθίστωνται τα συστήματα βιντεοεπιτήρησης; Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, τα συστήματα αυτά θα πρέπει να είναι αναγκαία σε σχέση με τον επιδιωκόμενο σκοπό, ο οποίος θα πρέπει να μην είναι δυνατό να επιτευχθεί με ηπιότερα μέσα (άρθρο 4 του ν. 2472/1997).Τα ηπιότερα αυτά μέσα μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματικά, αλλά λιγότερο φορτικά για το άτομο, π.χ. συστήματα συναγερμού στην είσοδο και την έξοδο κλειστών χώρων. Η αναγκαιότητα της βιντεοεπιτήρησης εκτιμάται με βάση τον κίνδυνο που θέλει να αντιμετωπίσει ο υπεύθυνος επεξεργασίας. Έτσι, η εγκατάσταση των συστημάτων πρέπει να αποφεύγεται για την πρόληψη ζητημάτων μικρής σημασίας όπως π.χ. για τη ρίψη απορριμμάτων σε δημόσιους χώρους.

Η αρχής της αναλογικότητας έχει ιδιαίτερη σημασία στις περιπτώσεις λειτουργίας συστημάτων βιντεοεπιτήρησης σε χώρους εργασίας. Τα συστήματα δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ως μέσα επιτήρησης των εργαζομένων, εκτός από εξαιρετικά ειδικές περιπτώσεις όπου αυτό δικαιολογείται από τις συνθήκες εργασίας και είναι απαραίτητο για την προστασία της ασφάλειας των εργαζομένων ή την προστασία κρίσιμων χώρων εργασίας π.χ. σε τράπεζες. Η λειτουργία συστήματος βιντεοεπιτήρησης σε χώρους εργασίας συνιστά περιορισμό του ατομικού δικαιώματος προστασίας από τη συλλογή, επεξεργασία και χρήση των προσωπικών δεδομένων, όπως το δικαίωμα αυτό κατοχυρώνεται στο άρθρο 9Α του Συντάγματος.

Η αντίθεση που δημιουργείται σε αυτό το σημείο είναι η εξής: σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, ο εργοδότης μπορεί να έχει έναν σκοπό που να επιτρέπει την εγκατάσταση συστημάτων βιντεοεπιτήρησης, πχ. αποφυγή κλοπών, αλλά, σύμφωνα με την ίδια αρχή, δεν του επιτρέπεται η εγκατάσταση των συστημάτων σε χώρους όπου παρακολουθούνται οι εργαζόμενοι. Το νομικό πλαίσιο που αναφέρθηκε στην αρχή προβλέπει τα εξής:

Πρώτον: Κάμερες μπορούν να τοποθετηθούν σε χώρους εργασίας υπό τον όρο ότι αυτές εστιάζουν στο αγαθό που προστατεύουν κι όχι στους χώρους των εργαζομένων (Οδηγία 1/2011 αρ. 7)

Δεύτερον: Τα δεδομένα που συλλέγονται μέσω συστήματος βιντεοεπιτήρησης δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθούν ως αποκλειστικά κριτήρια για την αξιολόγηση της συμπεριφοράς και της αποδοτικότητας των εργαζομένων (βλ. Οδηγία υπ’ αρ. 115/2001 για την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων των εργαζομένων, τμήμα Ε’, παρ. 6 8).

Τρίτον: Η χρήση καμερών με δυνατότητα εστίασης επιτρέπονται μόνο σε περιπτώσεις κατά τις οποίες ο υπεύθυνος επεξεργασίας παρακολουθεί τις κινήσεις των εργαζομένων προκειμένου να επέμβει άμεσα σε περίπτωση ανάγκης πχ. νυχτερινή ασφάλεια σε μεγάλους χώρους όπως εργοστάσια και εφόσον η κάμερα καταγράφει μόνο τον απολύτως απαραίτητο χώρο (Οδηγία 1/2011 άρθρο 6).

Τέταρτον: Εφόσον η βιντεοεπιτήρηση μπορεί να δημιουργεί ψυχολογική πίεση στον εργαζόμενο, σε περίπτωση που εγκαθίσταται, είναι απαραίτητο να υπάρχουν χώροι για τους εργαζόμενους που δεν ελέγχονται ούτε παρακολουθούνται (Οδηγία 115/2001 ΑΠΔΠΧ).

Πέμπτον: Σε περίπτωση που πληρούνται οι ανωτέρω προϋποθέσεις του νόμου, ο εργοδότης δύναται να προβαίνει σε εγκατάσταση και χρήση συστημάτων βιντεοεπιτήρησης στους χώρους εργασίας της επιχείρησής του, εφόσον :

  • Έχει γνωστοποιήσει στην ΑΠΔΠΧ την εγκατάσταση του κυκλώματος πριν την έναρξη λειτουργίας του (άρθρο 6 Ν. 2472/1997 και ειδικότερα άρθρο 10 Οδηγίας 1/2011 ΑΠΔΠΧ).
  • Προβαίνει σε ενημέρωση των εργαζομένων για την παρακολούθηση και την καταγραφή της δραστηριότητάς τους με ειδικές πινακίδες αλλά και με αναλυτικότερη ενημέρωση, εφόσον του ζητηθεί από εργαζόμενο/ους (άρθρο 11 Ν. 2472/1997 και ειδικότερα άρθρο 12 Οδηγίας 1/2011 ΑΠΔΠΧ).
  • Ανταποκρίνεται σε τυχόν αιτήσεις των εργαζομένων για πρόσβαση στα καταγραφόμενα προσωπικά τους δεδομένα και για διατύπωση αντιρρήσεων εντός 15 ημερών (άρθρα 12 – 13 Ν. 2472/1997 και ειδικότερα άρθρο 14 Οδηγίας 1/2011 ΑΠΔΠΧ).

Το δεύτερο θέμα που τίθεται και αφορά τα συστήματα βιντεοεπιτήρησης έχει να κάνει με την εγκατάστασή τους σε δημόσιους ή κοινόχρηστους χώρους. Ισχύει και πάλι το ζήτημα καταπάτησης του ατομικού δικαιώματος προστασίας των προσωπικών δεδομένων του άρθρου 9 του Συντάγματος. Για την εγκατάσταση βιντεοσυστήματος σε δημόσιο χώρο πρέπει να πληρούνται οι εξής προδιαγραφές:

Πρώτον: Η εγκατάσταση συστημάτων βιντεοεπιτήρησης σε συγκροτήματα κατοικιών μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με απόφαση του οργάνου που είναι αρμόδιο για την διαχείριση του συγκροτήματος, πχ. της Γενικής Συνέλευσης της πολυκατοικίας, το οποίο όργανο θα είναι και υπεύθυνο για την επεξεργασία των συστημάτων (οδηγία 1/2011 αρ. 15).

Δεύτερον: Σε ξενοδοχεία/νοσοκομεία/ιατρεία/εμπορικά καταστήματα κάμερες μπορούν να εγκατασταθούν μόνο σε χώρους εισόδου/εξόδου και φύλαξης χρημάτων (οδηγία 1/2011 αρ. 15,17,19,20).

Τρίτον: Τα σημεία εγκατάστασης των καμερών και ο τρόπος λήψης των δεδομένων πρέπει να προσδιορίζονται με τέτοιο τρόπο, ώστε τα δεδομένα που συλλέγονται να μην είναι περισσότερα από όσα είναι απολύτως αναγκαία για την εκπλήρωση του σκοπού της επεξεργασίας και να μη θίγονται τα θεμελιώδη δικαιώματα των προσώπων που ευρίσκονται στο χώρο.

Αν ο χώρος που καταγράφεται είναι αποκλειστικά ιδιωτικός, πχ κατοικία, συστήματα βιντεοεπιτήρησης μπορούν να εγκατασταθούν ελεύθερα εφόσον δεν λαμβάνουν εικόνα από κοινόχρηστο ή δημόσιο χώρο (Άρθρο 6ν. 2472)

Δεν θα πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να θεωρηθεί ότι η εκπλήρωση των παραπάνω εξαντλεί την υποχρέωση των υπευθύνων επεξεργασίας, το οποίο θα πρέπει να ιδωθεί πλέον υπό το πρίσμα του Ευρωπαϊκού Κανονισμού GDPR.

 

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ
SHARE ARTICLE ON:
Close

Όροι Χρήσης

1. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

1.1 Ο Ιστότοπός vaonakis.gr αποτελεί τον προσωπικό επαγγελματικό Ιστότοπο του Δικηγόρου Αθηνών Ιωάννη Βαονάκη και έχει ως σκοπό την παροχή πληροφοριών σχετικά με το γραφείο του, την φιλοσοφία του καθώς και στοιχεία επικοινωνίας με αυτό, ενώ παρατίθεται αρθρογραφία και στοιχεία σχολιασμένης ή ασχολίαστης νομολογίας προσιτής στον κάθε επισκέπτη. Περαιτέρω, ειδικά για τους εντολείς του γραφείου παρέχεται πρόσβαση, μέσα από ειδικούς προσωπικούς κωδικούς, στην ειδική περιοχή εντολέων.

1.2 Ο επισκέπτης ή χρήστης του Ιστοτόπου vaonakis.gr (εφεξής «ΙΣΤΟΤΟΠΟΣ») οφείλει να διαβάσει προσεκτικά και λέξη προς λέξη και να κατανοήσει τους όρους και τις προϋποθέσεις χρήσης της ιστοσελίδας, που ακολουθούν πριν από την επίσκεψη ή την χρήση των σελίδων μας και των παρεχόμενων υπηρεσιών από αυτόν και σε περίπτωση διαφωνίας να απέχει από την παραμονή του στον Ιστότοπο. Ειδάλλως τεκμαίρεται ότι τους αποδέχεται και παρέχει την συγκατάθεσή του.

1.3 Οι κατωτέρω όροι χρήσης ισχύουν για το σύνολο του περιεχομένου και για ό,τι γενικά περιλαμβάνεται στις σελίδες του Ιστοτόπου στο σύνολό του.

1.4 Ο Ιστότοπός έχει δικαίωμα να τροποποιεί οποτεδήποτε το κρίνει αναγκαίο τους όρους και της προϋποθέσεις χρήσης του και ο επισκέπτης του ή ο χρήστης των υπηρεσιών του οφείλει να ελέγχει κάθε φορά για τυχόν επ’ αυτών αλλαγές που έχουν χωρήσει και εφόσον εξακολουθούν την επίσκεψη ή την χρήση στον διαδικτυακό μας τόπο τεκμαίρεται ότι αποδέχονται οποιαδήποτε αλλαγή έχει επ’ αυτών χωρήσει. Σε περίπτωση που διαφωνούν, οφείλουν να απέχουν από την επίσκεψη ή την χρήση της ιστοσελίδας μας.

2. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΗ- ΧΡΗΣΤΗ

2.1 Ο επισκέπτης- χρήστης του Ιστοτόπου μας οφείλει να συμμορφώνεται με την κείμενη ελληνική και Ευρωπαϊκή Νομοθεσία, καθώς και με τις κυρωμένες Διεθνείς Συμβάσεις που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του ελληνικού δικαίου και να τηρεί τον Κώδικα Δεοντολογικής συμπεριφοράς στο Διαδίκτυο (NETIQUETTE).

2.2 Ο επισκέπτης- χρήστης του Ιστοτόπου οφείλει να απέχει από κάθε παράνομη συμπεριφορά ή καταχρηστική ενέργεια κατά την επίσκεψή του στον Δικτυακό μας τόπο ή την χρήση των παρεχόμενων από αυτών υπηρεσιών.

2.3 Απαγορεύεται ρητά η υιοθέτηση από των επισκέπτη του Ιστοτόπου ή και τον χρήστη των υπηρεσιών αυτού κάθε αθέμιτης πρακτικής.

2.4 Ο Ιστότοπος ενδέχεται να περιλαμβάνει παραπομπές ή συνδέσεις μέσω υπερσυνδέσμων σε άλλες Ιστοσελίδες, χωρίς ωστόσο να φέρει την παραμικρή ευθύνη για το περιεχόμενο και τα τυχόν δικαιώματα που αυτά ενδέχεται να θίγουν.

3. ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ

3.1 Ο χρήστης των υπηρεσιών του Ιστοτόπου δεσμεύεται ότι θα συμβάλλει στην διαφύλαξη των προσωπικών του δεδομένων με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο. Ιδίως, δηλώνει ότι κατανοεί ότι οι χορηγηθέντες σε αυτόν κωδικοί πρόσβασης (username και password) είναι αυστηρά προσωπικοί και δεν θα γνωστοποιηθούν με κανένα τρόπο σε οποιοδήποτε τρίτο πρόσωπο.

3.2 Ο Ιστότοπός λαμβάνει κάθε αναγκαίο μέτρο ώστε όλες οι παρεχόμενες δι’ αυτού πληροφορίες και υπηρεσίες να παρέχονται με τη μέγιστη δυνατή ακρίβεια, ενάργεια, χρονική ενημερότητα, τυπικότητα και εν γένει ορθότητα και τα προσωπικά δεδομένα των εντολέων μας- εγγεγραμμένων χρηστών που μας παρασχέθηκαν από αυτούς καθώς και οποιοδήποτε στοιχείο σχετίζεται με τις ανατεθειμένες σε εμάς υποθέσεις τους να διαφυλάσσονται με την μέγιστη δυνατή επιμέλεια. Ωστόσο, ο Ιστότοπός και οι διαχειριστές αυτού ως και κάθε άλλως προστηθείς ή έλκων δικαιώματα εξ’ αυτών ουδεμία ευθύνη φέρουν για τυχόν ζημία ή διαρροή προσωπικών δεδομένων που θα προκληλθεί στον επισκέπτη ή των χρήστη των υπηρεσιών του την οποία αυτός θα υποστεί εκ της χρήσεως αυτών ή της κακόβουλης και παράνομης παρέμβασης τρίτων.

4. ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ

4.1 Το σύνολο του περιεχομένου του Ιστοτόπου vaonakis.gr συμπεριλαμβανομένων ενδεικτικά και όχι περιοριστικά κειμένων, διατυπώσεων και έγγραφου υλικού, φωτογραφιών και λοιπών απεικονίσεων, γραφικών σημείων, σημάτων, σχεδίων, λογισμικών, παρεχόμενων υπηρεσιών καθώς και κάθε άλλο αρχείο που εμπεριέχεται σε αυτόν αποτελεί αντικείμενο προστατευόμενο από τον ν. 2121/1993 όπως ισχύει και τις λοιπές διατάξεις της πνευματικής ιδιοκτησίας του Εθνικού, Ευρωπαϊκού και Διεθνούς Δικαίου, με εξαίρεση τα δικαιώματα τρίτων που αναγνωρίζονται ρητά.

4.2 Απαγορεύεται ρητά η αναπαραγωγή, αναδημοσίευση, αποθήκευση, πώληση, μετάδοση, διανομή, αποστολή, έκδοση, εκτέλεση, μεταφόρτωση, μετάφραση με οποιονδήποτε τρόπο, εν όλω ή κατά ένα τμήμα χωρίς την ρητή προηγούμενη έγγραφη συναίνεση του Δικαιούχου.

4.3 Σε περίπτωση χρήσης αρθρογραφίας ή εν γένει κειμένων από κάποια άλλη πηγή, στο τέλος του παρατιθέμενου κειμένου αναγράφεται ρητά η πηγή προέλευσής του. Αν κάποιος θεωρήσει ότι προσβάλλονται δικαιώματα πνευματικής του ιδιοκτησίας από την παράθεση του κειμένου, οφείλει να γνωστοποιήσει άμεσα το γεγονός στον Ιστότοπο μέσω e-mail ή μέσω της φόρμας επικοινωνίας.

4.4 Ο επισκέπτης του Ιστοτόπου και ο χρήστης των υπηρεσιών αυτού οφείλει να απέχει από κάθε ενέργεια που βλάπτει τα ως άνω παραδεδεγμένα δικαιώματα του Ιστοτόπου και των τρίτων που προστατεύονται ως δημιουργοί, που κατοχυρώνονται ρητά διά της παρούσας.

4.5 Οι διαχειριστές του Ιστοτόπου επιφυλάσσονται ρητά για κάθε νόμιμο δικαίωμά τους που θα απορρέει από οποιαδήποτε προσβολή του δικαιώματος των προστατευόμενων αντικειμένων πνευματικής ιδιοκτησίας που βρίσκονται ως περιεχόμενα στον Ιστότοπο.

4.6 Για την επίλυση οποιασδήποτε διαφοράς προκύπτουσας από την παραβίαση των ανωτέρω εφαρμόζεται το ελληνικό και ευρωπαϊκό δίκαιο και με την παρούσα καθιερώνεται συντρέχουσα αρμοδιότητα και υπέρ των Δικαστηρίων της Αθήνας.

5. ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΙ ΟΡΟΙ

5.1 Η προκείμενη σύμβαση χρήσης διέπεται από το Ευρωπαϊκό και το Ελληνικό Δίκαιο καθώς και τις διεθνείς συμβάσεις που έχουν ενσωματώσει ως και τις λοιπές διεθνείς διατάξεις.

5.2 Αν κάποια από τις ανωτέρω διατάξεις κριθεί άκυρη ή ακυρώσιμη δεν θίγει σε καμία περίπτωση την ισχύ των λοιπών διατάξεων που θα εξακολουθούν σε κάθε περίπτωση να παραμένουν σε ισχύ.

5.3 Καμία τροποποίηση των όρων της παρούσας δεν μπορεί να θεωρηθεί ισχυρή αν δεν είναι έγγραφη και ενσωματωμένη σε αυτήν.