Ο γάμος, παρά την ιερότητά του ως θεσμός, καθώς συνήθως αποτελεί την απαρχή του μείζονος θεσμού της οικογένειας, συχνά είναι αναγκαίο να λύνεται από το ζευγάρι, για πολλούς και διαφορετικούς ανά περίπτωση λόγους. Το μέσο λύσης του γάμου είναι το γνωστό σε όλους διαζύγιο. Αυτό μπορεί να γίνει είτε με κατ’ αντιδικία διαδικασία διαζυγίου, όταν τα μέρη δεν συμφωνούν στους όρους του διαζυγίου, είτε με συναινετικό διαζύγιο, όταν τα μέρη συμφωνούν αμφότερα στην λύση του μεταξύ τους γάμου και τους όρους του διαζυγίου.
Η τελευταία διαδικασία του συναινετικού διαζυγίου, όπως ορίζεται από το άρθρο 1441 του Αστικού Κώδικα, σαφώς προκρίνεται, όχι μόνο ένεκα του γεγονότος ότι είναι σαφώς ταχύτερη, ιδίως μετά την θέση σε ισχύ του ν. 4055/2012, που κατέστησε αναγκαία μόνο μία συζήτηση στο ακροατήριο για την έκδοσή του (και όχι δύο συζητήσεις, οι οποίες να απέχουν τουλάχιστον έξι μήνες η δεύτερη από την πρώτη, όπως ίσχυε πριν την ψήφιση του ως άνω Νόμου), ώστε εκδίδεται σε ελάχιστους μήνες και εξαιρετικά λιγότερο δαπανηρή από την κατ’ αντιδικία διαδικασία έκδοσης διαζυγίου, αλλά κυρίως επειδή ακριβώς στηρίζεται στην κοινή συμφωνία των συζύγων για τον χωρισμό τους, περιορίζει τις έριδες μεταξύ των συζύγων, πράγμα εξαιρετικά σημαντικό, ιδίως όταν υπάρχουν ανήλικα τέκνα.
Στο παρόν άρθρο παρουσιάζονται συνοπτικά με μορφή ερωτήσεων και απαντήσεων τα βασικά σημεία της διαδικασίας έκδοσης συναινετικού διαζυγίου.
1. Πόσο χρονικό διάστημα απαιτείται να έχει παρέλθει από τον γάμο μέχρι την υποβολή αίτησης για έκδοση συναινετικού διαζυγίου;
Τουλάχιστον έξι (6) μήνες.
2. Πώς εκκινεί η διαδικασία έκδοσης του συναινετικού διαζυγίου;
Αρχικά, καταρτίζεται και υπογράφεται από τους δύο συζύγους και τον πληρεξούσιο Δικηγόρο τους ή τους πληρεξούσιους Δικηγόρους τους ιδιωτικό συμφωνητικό το οποίο αποτυπώνει την συμφωνία τους για την λύση του μεταξύ τους γάμου με συναινετικό διαζύγιο.
Το συμφωνητικό αυτό μπορεί να υπογραφεί και μόνο από τον πληρεξούσιο Δικηγόρο ή τους πληρεξούσιους Δικηγόρους, εφόσον είναι εφοδιασμένοι με ειδικό συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο από τους συζύγους το οποίο έχει συνταχθεί έναν μήνα το πολύ πριν την κατάρτιση του συμφωνητικού.
3. Πότε κατατίθεται η αίτηση για την έκδοση του συναινετικού διαζυγίου και ποιο Δικαστήριο είναι αρμόδιο για την κατάθεση και εκδίκαση της;
Η αίτηση για έκδοση συναινετικού διαζυγίου μπορεί να κατατεθεί αμέσως μετά την υπογραφή του ανωτέρω συμφωνητικού μεταξύ των συζύγων για την λύση του γάμου.
Αρμόδιο Δικαστήριο για την κατάθεση και εκδίκαση της είναι το Μονομελές Πρωτοδικείο του τόπου της τελευταίας κοινής διαμονής των συζύγων ή, αν είναι κάτοικοι εξωτερικού, ακόμα και αν ο ένας από τους συζύγους είναι Έλληνας, ακόμα και αν δεν είχε κατοικία ή διαμονή στην Ελλάδα ή αν ήταν Έλληνας κατά την τέλεση του γάμου, απέβαλε όμως την ελληνική ιθαγένεια κατά την τέλεση του γάμου, οπότε αρμόδια είναι τα Δικαστήρια των Αθηνών, ενώ ακολουθείται η διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας.
4. Πότε προσδιορίζεται για να εκδικαστεί η σχετική αίτηση;
Σε χρονικό διάστημα από 1 έως 3 μήνες, ανάλογα με τον φόρτο των πινακίων του αρμόδιου Δικαστηρίου.
5. Μπορούν οι διάδικοι-σύζυγοι να μην παρασταθούν αυτοπροσώπως κατά την εκδίκαση της αίτησης για έκδοση συναινετικού διαζυγίου;
Ναι, οι σύζυγοι μπορούν να μην παρασταθούν αυτοπροσώπως κατά την εκδίκαση της αίτησης για έκδοση συναινετικού διαζυγίου, αλλά να εκπροσωπηθούν από πληρεξούσιο Δικηγόρο ή πληρεξούσιους Δικηγόρους, εφόσον είναι εφοδιασμένοι με ειδικό συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο, είτε από τον κάθε σύζυγο ξεχωριστά είτε με κοινό πληρεξούσιο.
6. Μπορούν και οι δύο σύζυγοι να εκπροσωπηθούν από έναν μόνο πληρεξούσιο Δικηγόρο;
Ναι, είναι δυνατή η εκπροσώπηση και των δύο συζύγων από τον ίδιο πληρεξούσιο Δικηγόρο.
7. Τι συμβαίνει σε περίπτωση που από τον γάμο έχουν αποκτηθεί τέκνα τα οποία είναι ανήλικα κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης για έκδοση συναινετικού διαζυγίου;
Σε περίπτωση που από τον γάμο του οποίου αιτείται η λύση με συναινετικό διαζύγιο έχουν αποκτηθεί τέκνα που είναι ανήλικα κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης, απαιτείται να καταρτισθεί μεταξύ των συζύγων ένα επιπλέον ιδιωτικό συμφωνητικό που να καθορίζει ποιος από τους δύο συζύγους-γονείς τους θα έχει την επιμέλειά του και το πως και πότε θα ασκείται το δικαίωμα επικοινωνίας του άλλου γονέα με τα τέκνα του.
Υποχρέωση για καθορισμό διατροφής στο ως άνω συμφωνητικό δεν καθιερώνεται εκ του νόμου, ωστόσο τούτο προκρίνεται προς αποφυγή εριδών και περαιτέρω ψυχοφθόρων, χρονοβόρων και κοστοβόρων δικαστικών διαδικασιών για το ζήτημα αυτό.
8. Πότε εκδίδεται η δικαστική απόφαση και τι ορίζει;
Μετά την εκδίκαση της αίτησης για έκδοση συναινετικού διαζυγίου, εκδίδεται, περίπου 1-2 μήνες μετά, δικαστική απόφαση που απαγγέλλει την λύση του γάμου, με εκτελεστό χαρακτήρα για τα ζητήματα επιμέλειας, επικοινωνίας και διατροφής σε περίπτωση που υπάρχουν ανήλικα τέκνα, όπως αυτά ρυθμίζονται από το σχετικό συμφωνητικό των συζύγων.
Σε συνέχεια της έκδοσης της απόφασης, ο πληρεξούσιος Δικηγόρος ή οι πληρεξούσιοι Δικηγόροι, κάνοντας χρήση του ανωτέρω συμβολαιογραφικού πληρεξουσίου, προβαίνουν, για λογαριασμό των συζύγων, σε παραίτηση από όλα τα ένδικα μέσα, προκειμένου η απόφαση του διαζυγίου να καταστεί άμεσα αμετάκλητη και να έχει τις δέουσες έννομες συνέπειες.
9. Ποια διαδικασία ακολουθείται στην συνέχεια;
Στην συνέχεια και εφόσον ο γάμος είναι θρησκευτικός, εκδίδεται από τον αρμόδιο Εισαγγελέα εισαγγελική παραγγελία με την οποία παραγγέλεται η πνευματική λύση του γάμου. Η εισαγγελική παραγγελία προσκομίζεται στην Μητρόπολη που ανήκει ο Ιερός Ναός όπου τελέστηκε ο γάμος και εκδίδεται Πιστοποητικό περί πνευματικής λύσης του γάμου και Πιστοποιητικό αναφορικά με την δυνατότητα τελέσεως νέου γάμου.
Επίσης, η απόφαση του διαζυγίου και το πιστοποιητικό παραίτησης από τα ένδικα μέσα προσκομίζονται και στο αρμόδιο ληξιαρχείο του Δήμου όπου τηρείται η οικογενειακή μερίδα των πρώην συζύγων, προκειμένου να δηλωθεί και να καταχωριστεί η λύση του γάμου.
Σε περίπτωση που ο γάμος είναι πολιτικός, απαιτείται προφανώς μόνο η ενώπιον του Ληξιαρχείου δήλωση της λύσης του.
Αναγκαίο είναι σε κάθε περίπτωση να ενημερώνεται και η οικεία Εφορία (Δ.Ο.Υ.).
10. Ποια είναι τα απαραίτητα δικαιολογητικά για την έκδοση του συναινετικού διαζυγίου;
Για την έκδοση του συναινετικού διαζυγίου είναι αναγκαία τα κάτωθι δικαιολογητικά, τα οποία απαιτείται να έχουν εκδοθεί πρόσφατα:
- Ληξιαρχική Πράξη γάμου.
- Πιστοποιητικό Οικογενειακής Κατάστασης.
- Φωτοαντίγραφα των αστυνομικών ταυτοτήτων των συζύγων.
- Ειδικά συμβολαιογραφικά πληρεξούσια προς τον πληρεξούσιο Δικηγόρο ή τους πληρεξούσιους Δικηγόρους των συζύγων.
- Ιδιωτικό συμφωνητικό περί λύσης γάμου, το οποίο συντάσσεται από τον πληρεξούσιο Δικηγόρο ή τους πληρεξούσιους Δικηγόρους.
- Ιδιωτικό συμφωνητικό ρύθμισης των θεμάτων που αφορούν τα ανήλικα τέκνα, αν υπάρχουν, ήτοι επιμέλεια, επικοινωνία και προαιρετικά διατροφή.
- Ληξιαρχική πράξη γέννησης των ανήλικων τέκνων, αν υπάρχουν.
