Απόφαση ‘’σταθμό’’ συνιστά η 130/2017 ΑΠ η οποία προβαίνει σε μια ερμηνευτική προσέγγιση σχετικά με το ‘’εξαγοράσιμο’’ της ποινής στην ποινική δίκη και ιδίως σε εκείνες τις περιπτώσεις που η άδικη πράξη επισύρει την ποινή της καθείρξεως.
Σύμφωνα με το άρθρο 82 ΠΚ ‘’Η περιοριστική της ελευθερίας ποινή που είναι μεγαλύτερη από δύο έτη και δεν υπερβαίνει τα πέντε μετατρέπεται σε χρηματική ποινή, εκτός αν το δικαστήριο με απόφασή του ειδικά αιτιολογημένη κρίνει ότι απαιτείται η μη μετατροπή της για να αποτραπεί ο δράστης από την τέλεση άλλων αξιόποινων πράξεων.’’
Η διάταξη κάνει λόγο για ‘’περιοριστική της ελευθερίας ποινή’’ χωρίς να διακρίνει αν πρόκειται για φυλάκιση ή κάθειρξη. Βαρύνον κριτήριο για τη μετατροπή της στερητικής της ελευθερίας ποινής σε χρηματική δεν τάσσεται ο κακουργηματικός ή πλημμεληματικός χαρακτήρας της πράξης αλλά η φύση και η χρονική διάρκεια της στερητικής της ελευθερίας ποινής, η οποία και σε κακουργήματα, όταν συντρέχουν ελαφρυντικές περιστάσεις ή άλλοι γενικοί λόγοι μείωσης της ποινής, έχει ως ελάχιστα όρια φυλάκιση τουλάχιστον 2 ετών ή ενός έτους (αρ. 83 β’ και γ’ ΠΚ). Εκ των προαναφερθέντων συνάγεται ότι δύναται να μετατραπεί σε χρηματική ποινή και η ποινή καθείρξεως πέντε ετών, καθώς και η συνολική ποινή καθείρξεως, όταν η ποινή βάση αυτής είναι ποινή καθείρξεως πέντε ετών (ΑΠ 454/2016).
Το Τριμελές Εφετείο παραβιάζοντας την ουσιαστική ποινική διάταξη του άρθρου 82 ΠΚ εσφαλμένως ερμήνευσε αυτήν με το να απορρίψει το αίτημα του αναιρεσείοντος περί μετατροπής της ποινής καθείρξεως 5 ετών για την πράξη της αποδοχής εικονικών φορολογικών στοιχείων κατ’ εξακολούθηση.
Το αιτιολογικό της στηρίχθηκε στο ότι, εφαρμόζοντας το άρθρο 82ΠΚ, η μετατροπή σε χρηματική γίνεται για ποινές φυλάκισης από 3 έως 5 έτη και όχι για μετατροπή ποινών καθείρξεως πέντε ετών. Το Ζ’ Ποινικό Τμήμα του Αρείου Πάγου με την εν λόγω απόφαση ανήρεσε εν μέρει την υπ’ αριθμόν 127/2015 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Λάρισας, οριοθετώντας το εξαγοράσιμο της ποινής με κριτήριο τη φύση και χρονική διάρκεια της ποινής και όχι το χαρακτήρα του αδικήματος, ερμηνευτική εκδοχή που συμμορφώνεται τόσο με το γράμμα του νόμου (‘’περιοριστική της ελευθερίας ποινή’’, όσο και με τον σκοπό αυτού, ο οποίος έγκειται στην αποσυμφόρηση των φυλακών.
